mk Logo

മികച്ച തൊഴിൽ വിഭവ ശേഷിയും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുമുള്ള കേരളം യൂറോപ്യൻ യൂണിയനുമായി കൂടുതൽ വാണിജ്യ ബന്ധങ്ങൾക്ക് സന്നദ്ധമാണെന്ന് മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയൻ പറഞ്ഞു. കേരള-ഇയു കോൺക്ലേവ് സമാപന ചടങ്ങിന്റെ ഉദ്ഘാടനം നിർവഹിക്കുകയായിരുന്നു മുഖ്യമന്ത്രി. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും ആകർഷകമായ തീരദേശ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായ കോവളത്ത് പരിപാടി നടക്കുന്നതിൽ അതിയായ അഭിമാനവും സന്തോഷവും ഉണ്ട്. ഈ കോൺക്ലേവ് നമ്മുടെ കലണ്ടറിലെ ഒരു സംഭവം മാത്രമല്ല, ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലുടനീളം സഹകരണത്തിന്റെയും,നവീകരണത്തിന്റെയും, സുസ്ഥിരതയുടെയും ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്കുള്ള നമ്മുടെ കൂട്ടായ യാത്രയിലെ ഒരു സുപ്രധാന നാഴികക്കല്ലാണ് ഈ കോൺക്ലേവ്.  സമൃദ്ധി, സുസ്ഥിരത, മനുഷ്യ പുരോഗതി എന്നിവയ്ക്കായുള്ള ശ്രമങ്ങളാണ് യൂറോപ്യൻ യൂണിയനുമായുള്ള സഹകരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം. കേരളത്തിന്റെ വികസന കഥ അതുല്യമാണ്. പതിറ്റാണ്ടുകളായി, പരിമിതമായ സാമ്പത്തിക വിഭവങ്ങളും അസാധാരണമായ മാനുഷിക വികസന നേട്ടങ്ങളും സംയോജിപ്പിച്ചതിന്, ഇന്ത്യയ്ക്കുള്ളിലും അതിനപ്പുറത്തും കേരളം ഒരു മാതൃകയായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സാർവത്രിക സാക്ഷരത നേടിയ ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സംസ്ഥാനം കേരളമാണ്.  ഇന്ന് നമ്മുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് തൊണ്ണൂറ്റി ആറ് ശതമാനത്തിലധികമാണ്, വിദ്യാഭ്യാസം നമ്മുടെ ഏറ്റവും ശക്തമായ അടിത്തറയായി തുടരുന്നു. സർവകലാശാലകളും മികവിന്റെ കേന്ദ്രങ്ങളും നിർമ്മിക്കുകയും ഡിജിറ്റൽ പഠനം സാർവത്രികമാക്കുകയും ചെയ്തു. നമ്മുടെ യുവാക്കൾ അക്കാദമിക് പരിജ്ഞാനം കൊണ്ട് മാത്രമല്ല, ആഗോള കാഴ്ചപ്പാടുകളാലും സജ്ജരാണ്.  അറിവ് നയിക്കുന്ന സമൂഹത്തിന് അനുയോജ്യമായ ഒരു കേന്ദ്രമായി സംസ്ഥാനം മാറി. ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം  അവകാശമാണെന്ന് കേരളം എപ്പോഴും വിശ്വസിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഗ്രാമങ്ങളിലെ പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ മുതൽ നമ്മുടെ നഗരങ്ങളിലെ വികസിത മെഡിക്കൽ സ്ഥാപനങ്ങൾ വരെയുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ ക്ഷമതയും തുല്യതയും നൽകുന്നവയാണ്. നിപ വൈറസ് ബാധ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിലും കോവിഡ്-19 പ്രതിരോധത്തിലും   കേരളം മാതൃകാപരമായി ലോക ശ്രദ്ധയാകർഷിച്ചു. നമ്മുടെ ആയുർദൈർഘ്യവും ശിശുമരണനിരക്കും ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും മികച്ചവയാണ്, കൂടാതെ രോഗ പ്രതിരോധം,പരിചരണം, ഡിജിറ്റൽ ആരോഗ്യം, ഗവേഷണം എന്നിവയിൽ  കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ പുലർത്തുന്നു. സ്ത്രീകളുടെ ശാക്തീകരണം, പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങളുടെ ക്ഷേമം, വികേന്ദ്രീകൃത ഭരണത്തിന്റെ ശക്തി എന്നിവയാണ് കേരളത്തിന്റെ വികസന മാതൃകയുടെ സവിശേഷത.  കേരളത്തിലെ ജനകീയാസൂത്രണ കാമ്പയിൻ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളെയും സമൂഹങ്ങളെയും ഭരണത്തിൽ സജീവമായി പങ്കെടുക്കാൻ പ്രാപ്തരാക്കി. വികസനം ജനങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങളിലും അഭിലാഷങ്ങളിലും വേരൂന്നിയതാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കി. വികസന ചർച്ചകളിൽ കേരളത്തിന് ഒരു വ്യതിരിക്തമായ സ്ഥാനം നൽകിയത് ഈ പങ്കാളിത്ത സമീപനമാണ്. അതേസമയം, സാമൂഹിക വികസനത്തിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്നതിനപ്പുറം കേരളം അതിന്റെ സാമ്പത്തിക ഭൂപ്രകൃതിയെ സ്ഥിരമായി പരിവർത്തനം ചെയ്യുകയാണ്. സാമൂഹിക പുരോഗതിക്കൊപ്പം, നിക്ഷേപക സൗഹൃദ ആവാസവ്യവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിൽ വൻതോതിൽ നിക്ഷേപം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. പുതിയ ദേശീയ പാതകൾ, നവീകരിച്ച തുറമുഖങ്ങൾ, മെച്ചപ്പെട്ട വിമാനത്താവള കണക്റ്റിവിറ്റി എന്നിവയിലൂടെ ജനങ്ങളുടെയും ചരക്കുകളുടെയും വേഗത്തിലുള്ള ചലനം സാധ്യമാക്കുന്നു. നാല് മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ കേരളത്തിന്റെ വടക്കും തെക്കും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിട്ടുള്ള  സിൽവർ ലൈൻ സെമി ഹൈ-സ്പീഡ് റെയിൽ പദ്ധതി, നിക്ഷേപകരുടെ ആത്മവിശ്വാസം കൂടുതൽ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ലോകോത്തരവും ഭാവിക്ക് അനുയോജ്യമായതുമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ നിർമാണം  എന്നിവ തുടരുകയാണ്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നൂതനമായ സമുദ്ര പദ്ധതികളിലൊന്നായ വിഴിഞ്ഞം ഇന്റർനാഷണൽ ഡീപ്പ് വാട്ടർ മൾട്ടിപർപ്പസ് സീപോർട്ട്, അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തിലും ലോജിസ്റ്റിക്‌സിലും കേരളത്തിന്റെ പങ്ക് പുനർനിർവചിക്കുന്ന ഒരു ആഗോള ട്രാൻസ്ഷിപ്പ്‌മെന്റ് ഹബ്ബായി മാറി. വളർന്നുവരുന്ന പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജ അടിത്തറയുടെ പിന്തുണയോടെ, സംസ്ഥാനത്തുടനീളം തടസ്സമില്ലാതെ വൈദ്യുതി വിതരണം സാധ്യമാക്കി വ്യവസായങ്ങൾക്കും സംരംഭങ്ങൾക്കും ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് തെളിയിച്ചു. കൃഷി, മത്സ്യബന്ധനം, വ്യവസായം എന്നിവയ്ക്കായി കേരളത്തിലെ സമൃദ്ധമായ ജലസ്രോതസ്സുകൾ ശാസ്ത്രീയമായി കൈകാര്യം ചെയ്യപ്പെടുന്നു,  എല്ലാറ്റിനുമുപരി, നമ്മുടെ ഉയർന്ന വൈദഗ്ധ്യമുള്ളതും ആഗോളതലത്തിൽ ബഹുമാനിക്കപ്പെടുന്നതുമായ മനുഷ്യവിഭവശേഷി നമ്മുടെ സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഏറ്റവും ശക്തമായ ഘടകമായി തുടരുന്നു, നിക്ഷേപകർക്ക് കഴിവുള്ളതും പൊരുത്തപ്പെടാൻ കഴിയുന്നതുമായ ഒരു തൊഴിൽ ശക്തിയെ കേരളം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു.        ടൂറിസം വളരെക്കാലമായി ഞങ്ങളുടെ സുപ്രധാന മേഖലയാണ്. അതിനാലാണ് കേരളം ദൈവത്തിന്റെ സ്വന്തം നാട് എന്ന് ലോകമെമ്പാടും അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്ന്, ഞങ്ങൾ വെൽനസ് ടൂറിസം, മെഡിക്കൽ ടൂറിസം, ഇക്കോ-ടൂറിസം എന്നീ നിലകളിൽ വൈവിധ്യവൽക്കരിക്കുകയും ഉത്തരവാദിത്തവും സുസ്ഥിരവുമായ രീതികൾ പിൻതുടരുകയും ചെയ്യുന്നു. ടൂറിസത്തോടൊപ്പം, നമ്മുടെ സാങ്കേതിക ആവാസവ്യവസ്ഥയും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചിരിക്കുന്നു. കേരള സ്റ്റാർട്ടപ്പ് മിഷനിലൂടെ, ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഊർജ്ജസ്വലമായ സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഹബ്ബുകളിൽ ഒന്ന് ഞങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചു. നമ്മുടെ യുവ കണ്ടുപിടുത്തക്കാർ കൃത്രിമബുദ്ധി, ബയോടെക്‌നോളജി, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം, ഡിജിറ്റൽ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ എന്നിവയിൽ പുരോഗതി കൈവരിക്കുന്നു.  സൗരോർജ്ജ, കാറ്റാടി ഊർജ്ജ പദ്ധതികൾ വികസിപ്പിച്ചും വൈദ്യുത മൊബിലിറ്റി പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചും, നമ്മുടെ ഭാവിയുടെ ഹരിതോർജ അടിത്തറ ശക്തമാക്കുകയാണ്. മാ കാലാവസ്ഥാ-പ്രതിരോധശേഷിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ കേരളം ശ്രമിക്കുകയാണ്. കേരളത്തിന്, കടലിനെ പരാമർശിക്കാതെ വികസനത്തെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല. നമ്മുടെ തീരപ്രദേശം ഏകദേശം അറുനൂറ് കിലോമീറ്ററോളം വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. നൂറ്റാണ്ടുകളായി സമുദ്രം നമ്മുടെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെയും സംസ്‌കാരത്തെയും നമ്മുടെ സ്വത്വത്തെയും നിർവചിച്ചിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിലെ ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം ആളുകൾ നേരിട്ടോ അല്ലാതെയോ മത്സ്യബന്ധനത്തെയും അനുബന്ധ പ്രവർത്തനങ്ങളെയും ആശ്രയിക്കുന്നു. നമ്മുടെ സംസ്ഥാനത്തെ മത്സ്യബന്ധന സമൂഹങ്ങൾ കടലിൽ നിന്ന് വിളവെടുക്കുന്ന തൊഴിലാളികൾ മാത്രമല്ല; അവർ സമുദ്ര ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെയും പരമ്പരാഗത അറിവിന്റെയും സംരക്ഷകരുമാണ്. സംസ്ഥാന സർക്കാർ മത്സ്യബന്ധന തുറമുഖങ്ങൾ നവീകരിക്കുകയും ആഴക്കടൽ മത്സ്യബന്ധനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, അതേസമയം ചെറുകിട പരമ്പരാഗത മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ അവകാശങ്ങളും ഉപജീവനമാർഗങ്ങളും സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.  നെൽകൃഷിയും ചെമ്മീൻ കൃഷിയും ജൈവ ചക്രങ്ങളിൽ സംയോജിപ്പിക്കുന്ന പൊക്കാളി, കൈപ്പാട് കൃഷി തുടങ്ങിയ നമ്മുടെ തദ്ദേശീയ സംവിധാനങ്ങൾ കാലാവസ്ഥയെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന മത്സ്യകൃഷിയുടെ മികച്ച ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ഉപജീവനമാർഗ്ഗവും സുസ്ഥിരതയും തമ്മിലുള്ള ഐക്യത്തിന്റെ പ്രതീകങ്ങളായി ഈ മാതൃകകൾ ആഗോള ശ്രദ്ധ ആകർഷിക്കുന്നു. മത്സ്യബന്ധന മേഖലയിൽ, വിളവെടുപ്പിനു ശേഷമുള്ള മൂല്യവർദ്ധനവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും, സമുദ്രോത്പന്ന സംസ്‌കരണം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും, കയറ്റുമതി വിപണികളെ വൈവിധ്യവൽക്കരിക്കുന്നതിനും കേരളം ദൃഢനിശ്ചയത്തോടെയുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടത്തുന്നു. ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ളതും സുസ്ഥിരവുമായ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിക്കുന്നതിന് യൂറോപ്പുമായി സഹകരിക്കുന്നതിൽ വളരെയധികം സാധ്യതകൾ കാണുന്നുണ്ട്. അതുവഴി നമ്മുടെ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികൾക്കും സംരംഭകർക്കും അവസരങ്ങൾ വർദ്ധിക്കും. ഏറ്റവും പ്രധാനമായി, നീല സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ദർശനം കേരളം സ്വീകരിക്കുന്നു. സമുദ്രം വരുമാനത്തിന്റെ ഒരു ഉറവിടം മാത്രമല്ല, ഭാവി തലമുറകൾക്കായി സംരക്ഷിക്കേണ്ട ഒരു പങ്കിട്ട പൈതൃകം കൂടിയാണെന്ന് ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു. സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ പാരിസ്ഥിതിക സുസ്ഥിരതയുമായി സന്തുലിതമാക്കുന്ന നീല സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ സമീപനം സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ നയങ്ങളുടെ കേന്ദ്രബിന്ദുവാണ്. സമുദ്ര സാങ്കേതികവിദ്യകൾ, സമുദ്ര ഭരണം, സുസ്ഥിരതാ ചട്ടക്കൂടുകൾ എന്നിവയിൽ ആഗോളമായി നേതൃത്വം നൽകുന്ന  യൂറോപ്യൻ യൂണിയനുമായുള്ള  പങ്കാളിത്തം കേരളത്തിന് മികച്ച അവസരമാണ്. പരസ്പര ബഹുമാനത്തിന്റെയും  മൂല്യങ്ങളുടെയും ശക്തമായ അടിത്തറയിലാണ് കേരള-ഇയു പങ്കാളിത്തം കെട്ടിപ്പടുക്കുക.  ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസം, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം, സുസ്ഥിര വികസനം എന്നിവയിൽ യൂറോപ്പ് ലോക മാതൃകയാണ്. ശക്തമായ സാമൂഹിക സൂചകങ്ങളും തുറന്ന സമീപന സംസ്‌കാരവുമുള്ള കേരളം വിവിധ മേഖലകളിൽ പഠിക്കാനും പൊരുത്തപ്പെടാനും സഹകരിക്കാനും തയാറാണ്.  നമ്മുടെ സർവകലാശാലകളും യൂറോപ്യൻ സ്ഥാപനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള അക്കാദമിക്, ഗവേഷണ കൈമാറ്റങ്ങൾക്ക് വലിയ സാധ്യതകൾ കേരളം കാണുന്നു. ഇതിനകം തന്നെ, കേരള ഫിഷറീസ് ആൻഡ് ഓഷ്യൻ സ്റ്റഡീസ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി (KUFOS) പ്രമുഖ നോർവീജിയൻ സർവകലാശാലകളുമായി സ്റ്റുഡന്റ് എക്‌സ്‌ചേഞ്ച് പരിപാടികൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്, മത്സ്യബന്ധന ശാസ്ത്രം, സമുദ്ര ഭരണം, സുസ്ഥിര മത്സ്യകൃഷി എന്നിവയിൽ ആഴത്തിലുള്ള സഹകരണത്തിന് ഇത് സഹായിക്കുന്നു. ഡിജിറ്റൽ ആരോഗ്യത്തിലും നൂതന പരിചരണ സംവിധാനങ്ങളിലും സംയുക്ത സംരംഭങ്ങൾക്ക്, സമൂഹം നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികൾക്ക് പുതിയ പരിഹാരങ്ങൾ കൊണ്ടുവരാൻ കഴിയും.   പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിൽ, ഓഫ്ഷോർ വിൻഡ്, സോളാർ  സംഭരണം എന്നിവയിൽ യൂറോപ്പിന്റെ അനുഭവം കേരളത്തിന്റെ സംരംഭങ്ങളുമായി സംയോജിപ്പിച്ച് കാർബൺ ന്യൂട്രൽ ഭാവിയിലേക്കുള്ള നമ്മുടെ പരിവർത്തനം ത്വരിതപ്പെടുത്താൻ കഴിയും. മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ, സുസ്ഥിര മത്സ്യകൃഷിയിലും സമുദ്ര ശാസ്ത്രത്തിലും സംയുക്ത ഗവേഷണം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നീല സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് മാനദണ്ഡങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയും.  നൂറ്റാണ്ടുകളായി, നമ്മുടെ സംസ്‌കാരത്തെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെയും സമ്പന്നമാക്കിയ യൂറോപ്പിൽ നിന്നുള്ള വ്യാപാരികളെയും സഞ്ചാരികളെയും ചിന്തകരെയും കേരള തീരങ്ങൾ സ്വാഗതം ചെയ്തു. നിഷ്‌ക്രിയ സ്വീകർത്താക്കളായിട്ടല്ല, മറിച്ച് സുസ്ഥിരമായ ഒരു ഭാവി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ സജീവ പങ്കാളികളായി മാറുകയാണ് ഇന്നത്തെ ലക്ഷ്യം. ഭാവിയിലേക്ക് നോക്കുമ്പോൾ, സാമൂഹിക പുരോഗതിയും സാമ്പത്തിക അവസരങ്ങളും പരസ്പരം കൈകോർക്കുന്ന കേന്ദ്രമായി കേരളം മാറി. ആധുനിക ഹൈവേകൾ, സിൽവർ ലൈൻ പദ്ധതി, വിഴിഞ്ഞം അന്താരാഷ്ട്ര തുറമുഖം, വിശ്വസനീയമായ ഊർജ്ജം, വൈദഗ്ധ്യമുള്ള മനുഷ്യവിഭവശേഷി, സമൃദ്ധമായ പ്രകൃതി ആസ്തികൾ എന്നിവയാൽ, നമ്മുടെ സംസ്ഥാനം സ്ഥിരതയുള്ളതും നിക്ഷേപകർക്ക് അനുയോജ്യമായതുമായ ഒരു അന്തരീക്ഷം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. പങ്കിട്ട വളർച്ചയുടെയും സുസ്ഥിരതയുടെയും ഈ യാത്രയിൽ ഞങ്ങളോടൊപ്പം ചേരാൻ യൂറോപ്പിൽ നിന്നും അതിനപ്പുറത്തുമുള്ള ഞങ്ങളുടെ പങ്കാളികളെ ഞങ്ങൾ സ്‌നേഹപൂർവ്വം ക്ഷണിക്കുന്നു. ഇവിടെ നടക്കുന്ന ചർച്ചകളെ പ്രവർത്തനമായും, സഹകരണത്തെ ഫലങ്ങളായും ദർശനത്തെ യാഥാർത്ഥ്യമായും നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് മാറ്റാം. സമുദ്രങ്ങളിലുടനീളമുള്ള പങ്കാളിത്തങ്ങൾക്ക് എങ്ങനെ കൂടുതൽ തിളക്കമുള്ളതും സുസ്ഥിരവുമായ ഒരു നാളെ കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് ലോകത്തെ കാണിക്കാൻ കഴിയുമെന്നും മുഖ്യമന്ത്രി പറഞ്ഞു. ഫിഷറീസ് വകുപ്പ് മന്ത്രി സജി ചെറിയാൻ അധ്യക്ഷത വഹിച്ച ചടങ്ങിൽ ചീഫ് സെക്രട്ടറി ഡോ. എ ജയതിലക് സ്വാഗതമാശംസിച്ചു. കേന്ദ്ര ഫിഷറീസ്, മൃഗസംരക്ഷണ, ക്ഷീരവികസന വകുപ്പ് മന്ത്രി രാജീവ് രഞ്ജൻ സിംഗ് ജി, കേന്ദ്ര തുറമുഖ, ഷിപ്പിംഗ്, ജലപാത മന്ത്രി  സർബാനന്ദ സോനോവാൾ, യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ അംബാസഡർ  ഹെർവ് ഡെൽഫിൻ, ഫിഷറീസ് സഹമന്ത്രി  ജോർജ്ജ് കുര്യൻ,  മന്ത്രിമാരായ കെ രാജൻ, കെ എൻ ബാലഗോപാൽ, രാമചന്ദ്രൻ കടന്നപ്പള്ളി, ജെ ചിഞ്ചുറാണി, വീണാ ജോർജ്, പി എ മുഹമ്മദ് റിയാസ്, എം എ യൂസഫലി, യുറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള അംബാസഡർമാർ,  എന്നിവർ സംബന്ധിച്ചു.